Kategorie wielkości podmiotów księgowych: gdzie się mieścisz?

Wielkość podmiotu określa, do czego spółka jest prawnie zobowiązana. Mały kiosk ma mniej obowiązków niż gigant przemysłowy z setkami oddziałów. Dowiedz się, do której kategorii należy Twoja firma i o czym nie należy zapominać.

Jaki jest cel kategoryzacji jednostek księgowych?

Klasyfikacja jednostek księgowych (CU) i wynikające z niej zasady opierają się na ustawie o rachunkowości (AoA) i związanym z nią dekrecie 500/2002 Coll:

  • sporządzanie i publikacja sprawozdań finansowych w określonym zakresie,
  • badanie sprawozdań finansowych,
  • przygotowanie raportu rocznego,
  • sporządzanie rachunków przepływów pieniężnych i zmian w kapitale własnym.

Na przykład, duże korporacje są zobowiązane do przygotowania raportu rocznego, podczas gdy małe firmy zazwyczaj nie są do tego zobowiązane. Istnieją cztery rozmiary jednostek księgowych: mikro, małe, średnie i duże.


Co to jest jednostka rozliczeniowa? Jednostka księgowa to każda osoba fizyczna lub prawna, która prowadzi księgi rachunkowe. Obejmuje to na przykład przedsiębiorstwa, niektóre osoby samozatrudnione lub jednostki organizacyjne państwa.

W jaki sposób określa się wielkość jednostki rozliczeniowej?

Wielkość jednostki rozliczeniowej opiera się na 3 kryteriach:

  • aktywa ogółem (wartość aktywów netto w bilansie),
  • roczny zagregowany obrót netto (obrót księgowy netto z rachunku zysków i strat),
  • średnia liczba pracowników (obliczona zgodnie z metodologią GUS).

Firma zaliczana jest do danej kategorii wielkości na podstawie tego, ile warunków dla danej kategorii spełnia. Jeśli przekroczy (lub przestanie przekraczać) 2 lub więcej określonych progów w poniższej tabeli dwa razy z rzędu na dzień bilansowy, przechodzi do wyższej (niższej) kategorii.

Niektóre CU są następnie automatycznie klasyfikowane jako duże CU, niezależnie od tego, czy kryteria są spełnione. Są to jednostki zainteresowania publicznego (banki, firmy ubezpieczeniowe, firmy emitujące inwestycyjne papiery wartościowe itp.) oraz wybrane jednostki zgodnie z ustawą o rachunkowości (np. organy państwowe).

Podział jednostek rozliczeniowych według wielkości

Kategoria JK Łączna wartość aktywów Roczny zagregowany obrót netto Średnia liczba pracowników
mikro do 9 mln CZK do 18 mln CZK do 10
małe do 100 mln CZK do 200 mln CZK do 50
średni do 500 mln CZK do 1 miliarda CZK do 250
duży powyżej 500 mln CZK ponad 1 mld CZK powyżej 250

Kiedy ocenia się wielkość podmiotu?

Wielkość jednostki jest zazwyczaj oceniana na dzień bilansowy. Prawo stanowi, że jeżeli j.s.t. przekroczy powyższe wartości na dwa kolejne dni bilans owe swojego regularnego sprawozdania finansowego, to zmieni swoją kategorię od początku kolejnego roku obrotowego (analogicznie jest również w sytuacji odwrotnej, tj. gdy przestanie przekraczać limity).

W pierwszym okresie obrachunkowym po założeniu lub rozpoczęciu działalności jednostka centralna stosuje zasady dotyczące kategorii, do której prawdopodobnie zostanie zaliczona w pierwszym dniu bilansowym.


Jak kategoryzacja działa w praktyce?

Przedsiębiorstwo działa na rynku jako mikropodmiot od 2021 roku. W 2021 r. nie przekroczyło żadnego z progów. Stopniowo się jednak rozwijało i na dzień 31 grudnia 2022 r. posiadało już aktywa ogółem netto w wysokości 9,5 mln GBP. Jej roczny obrót netto wynosił 20 mln CZK. CZK i zatrudniała 7 pracowników (przekraczając tym samym 2 z 3 progów dla mikroprzedsiębiorstw). Jeśli przekroczy określone wartości aktywów i obrotów również na dzień 31 grudnia 2023 r., stanie się małą jednostką rozliczeniową od dnia 1 stycznia 2024 r.

Kiedy jednostka musi zostać poddana audytowi?

Sprawozdania finansowe niektórych CU podlegają weryfikacji przez niezależnego audytora, który sprawdzi, czy dokumenty przedstawiają prawdziwy i rzetelny obraz.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości (§20) badanie sprawozdań finansowych jest obowiązkowe dla średnich i większości dużych jednostek oraz tych, które są do tego zobowiązane na mocy przepisów szczególnych. Z drugiej strony mikrojednostki księgowe zazwyczaj nie są poddawane audytowi.

Sytuacja jest bardziej złożona w przypadku małych jednostek księgowych. Państwo najpierw ocenia, czy jednostka osiągnęła te limity:

  • aktywa ogółem w wysokości co najmniej 40 mln CZK,
  • roczny obrót netto w wysokości co najmniej 80 mln,
  • średnia liczba pracowników min. 50.

Inne zasady zależą od rodzaju podmiotu. Spółki akcyjne i fundusze powiernicze, które osiągną co najmniej jedną z określonych wartości dwa razy z rzędu, są zobowiązane do poddania swoich sprawozdań finansowych audytowi. W przypadku innych małych spółek skarbu państwa zasady są łagodniejsze - muszą one przejść audyt księgowy, jeśli spełniają co najmniej dwa kryteria dwa razy z rzędu.

Przygotowanie raportu rocznego

Ponadto wszystkie podmioty podlegające ustawowemu badaniu sprawozdań finansowych (+ te, które są do tego zobowiązane na mocy szczególnych przepisów prawa) muszą sporządzić sprawozdanie roczne. Obejmuje ono informacje finansowe oraz, w przypadku dużych podmiotów, określone informacje niefinansowe.

Przegląd obowiązków podmiotów prowadzących księgi rachunkowe według wielkości

Teraz już wiesz, gdzie mieści się Twoja firma i czy podlega ustawowemu badaniu. Podsumujmy , które obowiązki w zakresie rachunkowości mają zastosowanie do Ciebie.

Kategorie podmiotów gos- podarczych Zakres prowadzenia ksiąg rachunkowych Zakres sprawozdań finansowych Czy podlega badaniu przez biegłego rewidenta? Czy sporządza sprawozdania z przepływów pieniężnych i zmian w kapitale własnym? Czy sporządza sprawozdanie roczne? Czy publikuje rachunek zysków i strat?
mikro uproszczony, jeśli CU spełnia warunki prawne skrócony zgodnie z dekretem nie nie nie nie
małe nie- audytowane uproszczony, jeśli CU spełnia warunki prawne skrócone zgodnie z dekretem nie nie nie nie
mały sko- ntrolowany pełny pełny tak tak tak, z informacjami finansowymi tak
średni pełny pełny tak tak tak, z informacjami finansowymi tak
duży pełny pełny tak tak tak, z informacjami finansowymi i niefinansowymi tak

Ogólnie rzecz biorąc, jednostki podlegające badaniu ustawowemu prowadzą również pełną księgowość i przygotowują pełne sprawozdania finansowe oraz raport roczny. Z drugiej strony, jednostki bez audytu mają mniej obowiązków.

Uproszczonyzakres rachunkowości jest stosowany przez niektóre mikro i małe jednostki (nieaudytowane) i przestrzegają one zasad zgodnie z §13a ZOU. Większość nieaudytowanych CU przygotowuje skrócone sprawozdania finansowe (konkretne pozycje skróconych sprawozdań finansowych różnią się w zależności od kategorii CU).

Wielkość jednostki ma również wpływ na informacje, które CU podaje w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego i ich kolejność. Kwestię tę reguluje § 39-39(c) Rozporządzenia.

Rachunkowość spółek w uproszczeniu

Szukasz solidnego partnera, który zajmie się księgowością Twojej firmy? Z przyjemnością zajmiemy się wszystkim. Wystarczy skontaktować się z nami za pomocą poniższego formularza.

Dane do kontaktu

Napisz do nas, a my
odezwiemy się do Ciebie w ciągu 24 godzin.

Ta strona jest chroniona przez reCAPTCHA i stosuje się do niej zasady Google polityki prywatnościwarunków korzystania z usługi

Wiadomości z naszego bloga